Vervanging  door donor hoornvlies 

HOORNVLIES-TRANSPLANTATIE

FUNCTIE VAN HET HOORNVLIES

Het  hoornvlies (=”cornea”)   is als het ware het venster van het oog, dat toelaat dat het licht op het netvlies valt, waar een eerste verwerking van de visuele informatie gebeurt. Wanneer het "venster" troebel is, kan men er niet goed door naar buiten kijken. Oorzaak : virus, vroegere operatie, vroegtijdige slijtage, abnormale verdunning (keratoconus). Omdat er geen verwerking van de informatie gebeurt, kan een troebele hoornvlies gemakkelijk vervangen worden door een helder hoornvlies afkomstig van een overledene. Men spreek dan van een hoornvliestransplantatie.
 
WAT GEBEURT ER PRECIES BIJ DE OPERATIE?

Omdat het prepareren en bewaren van donorhoornvlies speciale apparatuur vereist, gebeurt de operatie best in een universitair centrum. Omdat die speciale gevallen daar verzameld worden, hebben die ziekenhuizen ook grote ervaring in deze chirurgie. Aldus is een hoornvlies transplantatie uitgegroeid tot een routine chirurgie, die veel minder problemen stelt dan nier- of harttransplantaties (o.a omdat het afstotingsgevaar niet zo groot is (5 % van de gevallen), door de afwezigheid van bloedvaten. Er worden op die manier minder afweercellen aangevoerd). Er wordt een rond schijfje uit het midden van het troebele hoornvlies genomen. De doorsnede hiervan is meestal ongeveer 7,5 mm. Dit troebele schijfje wordt vervangen door een helder schijfje hoornvlies, dat net zo groot is of juist iets groter. Het nieuwe stukje wordt met een zeer dunne nylondraad, dunner dan een menselijk haar, vastgenaaid aan het eigen hoornvliesrandje dat nog over is. Deze hechting wordt rondom in zig-zag vorm uitgevoerd, waarbij het begin en het einde van de draad worden vastgeknoopt. De draad verteert in de loop van 1 a 2 jaar. Soms is het beter dat de draad eruit gehaald wordt. Dit vergt geen hospitalisatie en kon onder plaatselijke verdoving plaatsvinden.

  NAZORG

Gedurende ongeveer een jaar na de operatie moeten er oogdruppels worden gebruikt. Meestal worden hierin twee werkzame bestanddelen gevonden nl. cortisone dat het hoornvlies tegen afstotingsreacties moet beschermen. Het tweede is een antibioticum, dat het oog tegen
infecties moet beschermen. Het moet dan ook duidelijk zijn dat u nooit uw druppels mag stoppen, ook al ga je op reis of in het ziekenhuis. Als uw flesjes onverwacht leeg zijn, haalt u best een nieuw flesje zonder voorschrift ! Wordt het aanvankelijk heldere beeld plots wazig of wordt uw oog rood, dan moet je afstoting vrezen, en contacteer je best dringend de oogarts (wacht niet tot de volgende afspraak, ook is die binnen enkele dagen).
In het algemeen mag u nadat u na de hoornvliestransplantatie uit het ziekenhuis bent ontslagen, uw gewone bezigheden weer hervatten. Met mate lezen, handwerken of TV-kijken zijn niet schadelijk. Zwaar tillen en bukken worden afgeraden. Vuil en/of stoffig werk en sportbeoefening mag pas na overleg met uw oogarts weer worden hervat. Ook voorgeschreven wordt een oogschelp te dragen 's nachts gedurende de eerste maand na de operatie, zodat ze niet half slaperig ongemerkt in hun oog kunnen wrijven. Vermijd gevaarlijke sporten (oa squash) of draag een beschermbril. 
Het grootste  probleem bij een hoornvliestransplantatie is: het trage zicht herstel, omdat het innaaien van een nieuw hoornvlies geregeld tot sterke vervormingen leidt (“astigmatisme) . Dit kan soms na 6 maanden opgelost worden met hechtingen te verwijderen en nadien een sterke cilinder-correctie in de bril aan te brengen. Soms kunnen harde lenzen een beter zicht geven.  Als na 1 jaar het ingenaaide hoornvlies teveel astigmatisme  vertoont, kan dit bijgewerkt worden met laser, wat het zicht meestal belangrijk verbetert ! 
 
  IS ELK DONORHOORNVLIES GOED VOOR IEDEREEN?

De meeste hoornvliestransplantaties kunnen worden uitgevoerd zonder dat het noodzakelijk is te letten op de bloed- en weefselgroepen van de donor en de ontvanger. Soms is het hoornvlies van de patiënt door de ziekte ingegroeid met bloedvaten. Dan is het nuttig om een donorhoornvlies te gebruiken, dat +- dezelfde bloed- en weefselgroepen heeft als de ontvanger.
 
  WANNEER HOORNVLIESTRANSPLANTATIE?

Omdat de ingreep nogal wat nazorg vraagt en omdat het zicht niet altijd perfect is nadien door spannende hechtingen (= astigmatisme), raden we de operatie alleen maar aan, als het zicht
minder dan 4/10 bedraagt en vooral als het ander oog ook niet optimaal is ! Bij keratoconus-patiënten wacht je best tot de contactlenzen niet meer goed verdragen worden of teveel uitvallen !